muhammed dahlan ne demek?

Muhammed Yusuf Dahlan ¹ 29 Eylül 1961'de Han Yunus Mülteci Kampı, Han Yunus, Gazze Şeridi'nde dünyaya geldi. Künyesi Abu Fadi ( ) Filistinli siyasetçi, Gazze'deki El Fetih'in eski lideri. Dahlan, altı çocuğun en küçüğü olarak Hamama'da ( 1948'de nüfusu azaltılmış bir Filistin kasabası) mülteci bir ailede dünyaya geldi.

Dahlan gençken aktif olarak siyasette yer aldı ve 1981'de Gazze Şeridi'nde Fetih Şahinleri, Fetih Gençlik Hareketi'nin Gazze şubesinin kurulmasına yardımcı oldu. 1981 ve 1986 yılları arasında, İsrail tarafından hareketteki başrolü nedeniyle 11 kez tutuklandı. Hapishanede kaldığı süre zarfında İbranice dilini akıcı bir şekilde konuşmayı öğrendi.

Dahlan, Jaleela (1 Ocak 1966'da Suudi Arabistan'da doğdu) ile evlendi. Bu evlilikten dört çocuk meydana geldi Bunlar: Fadi (5 Ekim 1990,Tunus doğumlu); Firaz (8 Ağustos 1992,Tunus doğumlu); Hadil (19 Ekim 1995, Gazze doğumlu); ve Asil (25 Eylül 2003,Gazze doğumlu). Ailenin altı üyesi de hep beraber, 2013 yılında Sırbistan vatandaslığı kazandı.² Dahlan ayrıca 2012'den beri Karadağ vatandaşlığına da sahiptir.³⁴⁵ Dahlan, Abu Dhabi'de sürgünde yaşıyor ve burada iktidardaki Al Nahyan ailesiyle (" BAE'nin en sevdiği Filistinli" olarak nitelendiriliyor) "yakın bir şekilde çalışıyor" ⁶ ve aynı zamanda Mısır Cumhurbaşkanı Abdel Fattah el-Sisi'yi de destekliyor.⁷

Oslo yılları

Dahlan, Oslo Anlaşmalarının imzalanmasının ardından Gazze'deki Önleyici Güvenlik Gücünün başına getirildi. Dahlan 20,000 kişilik bir birlik oluşturarak ⁸ kendisini en güçlü Filistinli liderlerden birisi haline getirdi ve sürekli olarak CIA ve İsrail İstihbarat daireleri ile ilgilendi.⁹ Dahlan'ın kuvvetleri 1990'lı yıllarda tutuklu Hamaslılara işkence etmekle suçlandı fakat Dahlan bu suçlamaları yalanladı.¹⁰¹¹ Bu dönemde Gazze elde ettiği güç sebebiyle Dahlanistan lakabıyla anıldı.¹² Dahlan'ın itibarı Karni Geçidi'nden alınan vergilerin % 40'ını (ayda tahmini bir milyon Şekel) kişisel banka hesabına aktardığı ortaya çıktığı 1997 Karni skandalı ile hasar gördü.¹³¹⁴

İkinci İntifada

2001 yılında Dahlan , Filistin Ulusal Otoritesinde reform çağrısında bulunmaya başladı ve tutarlı bir politika eksikliğinden duyduğu memnuniyetsizliğini dile getirerek Yasser Arafat'ı rahatsız etti.¹⁵¹⁶

2002 yılında, İçişleri Bakanı olma umuduyla Gazze'de Önleyici Güvenlik başkanı olduğu görevinden istifa etti; ama dışişleri bakanı olamadı ve kendisine güvenlik danışmanı olması için bir görev teklif edildi ancak bu teklifi reddetti. Nisan 2003'te Arafat'ın itirazına rağmen Mahmud Abbas tarafından Filistin Güvenlik Bakanı olarak atandı.¹⁷ Eylül ayında, Abbas Başbakan olarak istifa ettiğinde görevden alındı ve yerine Hakam Balawi geçti .¹⁸

Defalarca reform ve yolsuzlukla mücadele için kampanya yürütmeye çalıştı ve birçok gözlemci onun kişisel bütünlüğüne itiraz etmesine rağmen kendisini Arafat'ın açık sözlü eleştirmeni olarak göstermeye çalıştı. Yine de Dahlan ve iç Fetih seçimlerindeki taraftarları, Gazze'deki Fetih bölgelerinin çoğunu kazandı.¹⁹

2004 yılında Dahlan'ın, Arafat'ın yeğeni Musa Arafat'ın Gazze polis kuvvetleri başkanı olarak atanmasını dolayısıyla çıkan ve bir hafta süren Gazze'deki karışıklığın arkasında bulunduğu varsayıldı.²⁰ Bu atama, İsrail'in Gazze şeridinden geri çekilmesinden önce, Dahlan'ın konumunu zayıflatmak için kasıtlı bir adım olarak kabul edildi ve büyük protestolara yol açtı.²¹

Gazze İç Savaşı

26 Ocak 2006'da Dahlan, Han Yunus'un temsilcisi olarak 2006 Filistin Milletvekili Seçiminde, Filistin Yasama Meclis'ine zar zor seçildi. Dahlan Hamas'a karşı sert bir tavır aldı,²² seçim zaferini bir felaket olarak nitelendirdi ve 'dönemlerinin sonuna kadar onların peşini bırakmamaya' ve Hamas liderliğindeki Filistin hükümetine katılmaya cesaret eden Fetih destekçilerine 'kaba ve aşağılayıcı' olacakları tehdidinde bulundu.²³

14 Aralık 2006'da silahlı kişiler, Gazze'nin Mısır sınırını geçerken Filistin Başbakanı İsmail Haniye 'ye suikast düzenlemeye çalıştı ve bir korumayı öldürüp ve beş kişiyi yaralayarak Gazze ile Batı Şeria'daki Hamas ve El Fetih taraftarları arasındaki çatışmayı şiddetlendirdi. Hamas Dahlan'ı saldırıyı düzenlemekle suçladı.²⁴ Dahlan ise, "Dünkü olaylardan tamamen sorumlu olan Hamas Hükümetidir" diyerek suçlamaları reddetti.²⁵

7 Ocak 2007 tarihinde, Dahlan, Fetih destekçilerinin Gazze Şeridi'ndeki bu zamana kadar yapılmış en büyük mitingini düzenledi.²⁶ Hamas'ı 'bir grup katil ve hırsız' olarak kınadı ve 'El Fetih aktivistlerini korumak için her şeyi yapacağız, tekrar ediyorum, her şeyi yapacağız diyerek yemin etti. Bunun karşılığı olarak Hamas, Dahlan'a 'darbeci' adını verdi ve onu Filistinlileri iç savaşın eşiğine getirmekle suçladı.²⁷

Dahlan, her iki tarafın da Gazze'deki askeri çatışmaları durdurmayı ve bir ulusal birlik hükümeti kurmayı kabul ettiği 8 Şubat 2007 tarihli Fetih-Hamas Mekke Antlaşması ile sonuçlanan müzakerelerde bir Fetih temsilcisiydi. Mart 2007'de Hamas'ın itirazlarına rağmen Dahlan, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas tarafından yeniden kurulan ve Filistin topraklarındaki tüm güvenlik güçlerini denetleyen yeni Filistin Ulusal Güvenlik Konseyi'ne başkanlık etmek üzere atandı.²⁸ Dahlan, Arap ülkelerinde Amerikan yardımı ile eğitilmiş birkaç bin savaşçının paramiliter birimlerini organize etti ve Gazze'deki El Fetih güçlerinin Hamas'la savaşmak için büyük silah ve mühimmat almasını mümkün kılmak için İsrail ile görüşme yaptı.²⁹

Vanity Fair'in Nisan 2008 sayısında, Dahlan'ın 2006 seçimlerinden sonra Demokratik olarak seçilmiş Hamas liderliğindeki hükümeti iktidardan kaldırmak için ABD arsasında merkezi olduğu gözler önüne serildi. Amerikalılar Dahlan'a para ve silah sağladı, adamlarını eğitti ve Gazze Şeridi'nde Hamas'a karşı askeri bir darbe yapmasını emretti. Bununla birlikte, seçilen Hamas hükümeti hareketi önledi ve kendisi silahlı bir karşı darbe gerçekleştirdi.³⁰³¹

Gazze Savaşı

Temmuz 2007'de Dahlan, ulusal güvenlik danışmanı olduğu görevinden istifa etti.³² İstifa, formalitenin ötesinde bir şey değildi, çünkü Mahmud Abbas, Hamas'ın Gazze'yi ele geçirmesinden hemen sonra ulusal güvenlik konseyini feshetmeye karar verdi. Dahlan, bir haftadan az süren bir Hamas saldırısı karşısında Gazze'deki kuvvetlerinin hızla düşmesi nedeniyle El Fetih'teki birçok kişi tarafından suçlandı. Savaş sırasında Dahlan'ın Gazze sahilindeki evi Hamas militanları tarafından ele geçirildi ve daha sonra yıkıldı. O ve El Fetih-hakimiyetindeki Filistinli güvenlik güçlerinin diğer üst düzey güvenlik komutanlarının çoğu, savaş sırasında Gazze'de değildi, bu da adamlarının sahada yüzüstü bırakıkldıkları suçlamalarına yol açtı.³³

Batı Şeria'ya Dönüş

Kuvvetleri Gazze'den sınır dışı edildikten kısa bir süre sonra Dahlan kendisini Batı Şeria'da tekrar toparladı. El Fetih lideri ve eski İçişleri Bakanı Hani el Hasan, Gazze'de olanların El Fetih ile Hamas arasında bir savaş olmadığını bunu aslında İsrail ve Amerikaya hizmet etmek için yaptıklarını söylediği Al-Jazeera de bir röportaj yaptığında destekçileri ve muhalifleri arasında gerginlikler arttı; açıklamasında, Dahlan'ın destekçilerine atıfta bulunduğunu açıkça belirtti.³⁴ Dahlan temsilcileri, Mahmud Abbas'a Al-Hassan'ı cezalandırması için baskı yaparken, maskeli silahlı kişiler Ramallah'taki evinde ateş açtılar.³⁵ El-Hasan, Dahlan'ı, onu öldürmeyi planlamakla suçladı lakin Dahlan bu suçlamayı reddetti.³⁶

Ekim 2007'de Bush yönetiminin, Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas'a Dahlan'ı vekili olarak ataması yönünde yoğun bir baskı uyguladığı bildirildi. Bazı El Fetih yetkilileri, ABD ve bazı AB ülkelerinin Dahlan'ın, Abbas'ı PA'nın lideri olarak görmesini istediklerini açıkça belirttiklerini söyledi.³⁷

Ağustos 2009'da Dahlan, El Fetih Merkez Komitesine seçildi.³⁸ Ancak bu sonuçlar tartışmalıdır. El-Fetih de seçimlerin hileli olduğu açıklamalarından dolayı toplu istifalar yaşandı.³⁹⁴⁰

Yasser Arafat'ı öldürme iddiası

Haziran 2011'de Dahlan, Filistin Cumhurbaşkanı Mahmud Abbas'ın Arafat'ı öldürdüğü yönündeki iddialarından ötürü El Fetih'ten kovuldu. Eylül ayında evi Filistin polisi tarafından basıldı ve özel silahlı muhafızları tutuklandı. Ağustos 2011'de eski partisi onu Arafat'ı zehir kullanarak öldürmekle suçladı.⁴¹ Haziran 2012'de, Al Jazeera tarafından başlatılan 9 aylık bir soruşturmanın ardından, Arafat'ın eşyalarında radyoaktif zehir polonyumunun izleri bulundu ve zehirlenmiş olduğu şüpheleri arttı.

El-Mabhouh suikastı

Hamas, Mahmut el-Mabhouh, Ahmad Hassanain ve Anwar Shheibar'ın suikastına katıldığından şüphelendiği için Dubai'de tutuklanan iki Filistinlinin, Hamas üyelerine şiddetli bir şekilde baskı oluşturmaını sağlayan bir ölüm hücresinin eski üyeleri olduğunu ve Dubai'de Dahlan'a ait bir inşaat şirketinde çalıştıklarını bildirdi ⁴² Üst düzey bir Hamas yetkilisi, El-Hayat gazetesine yaptığı açıklamada, yakalanan iki kişinin, suikast düzenlediği iddia edilen Mossad süikast ekibine lojistik yardım sağladıklarını, onlara araba ve otel odası kiraladıklarını belirtti.⁴³ Dahlan, "İnsanların söylediği gibi Dubai'de kulelerim yok" diyerek suçlamaları reddetti.⁴⁴

Gıyaben yargılanma

Aralık 2014'te, Dahlan'a karşı Ramallah'ta başlayan yolsuzluk suçlamalarıyla ilgili bir dava açıldı. Duruşmaya katılmadığından, onu gıyaben yargılanmasına karar verildi.⁴⁵

Yemen İç Savaşı'yla İlişkisi

Fetih'ten kovulmasının ardından Dahlan, güvenlik danışmanı olarak çalıştığı Birleşik Arap Emirlikleri'ne taşındı. Ekim 2018'de Dahlan, Fransız Dış Lejyonu'nu Macar-İsrail eski askeri, İbrahim Golan ile, Birleşik Arap Emirliği'nin Yemen İç Savaşındaki ⁴⁶ rolünün bir parçası olarak Yemen el-İslah politikacılarına suikast düzenleyecek Amerikan eski özel kuvvetleri paralı askerlerini kiralamakla suçlandı.

15 Temmuz Darbe girişimi'ndenki rolü ve aranması

Muhammed Dahlan 15 Temmuz darbe girişimi'nde rol oynamak, Türkiye'de anayasal düzeni zorla değiştirmeye teşebbüs etmek ve casusluk ile suçlanmaktadır. Aralık 2019'dan beri Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan "en çok aranan teröristler" listesinin kırmızı kategorisinde yer almaktadır.⁴⁷ Bakanlık kendisini yakalayan veya yakalanmasına yardım edecek bilgileri paylaşan kişi veya kişilere 10 milyon lira'ya (1,5 milyon $) kadar para ödülü vereceğini açıkladı.⁴⁸ Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Dahlan'ı İsrail istihbaratının bir temsilcisi ve Gülen hareketinin mali destekçisi olmakla suçladı.⁴⁹ 19 Nisan 2019'da İstanbul'da Birleşik Arap Emirlikleri adına casusluk yaptıkları sebebiyle gözaltına alınan Samir Semih Şaban ve Yusuf Hasan'ın Muhammed Dahlan tarafından Türkiye'de sivil toplum kuruluşları ve Türkiye'de yaşayan Filistinli kanaat önderleri ve Mısırlı bazı kişiler hakkında bilgi toplamak için görevlendirildiği belirlendi. Ardından Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 20 Ağustos 2020'de Muhammed Dahlan hakkında "Kırmızı Bülten" talebinde bulunuldu.⁵⁰

Eleştiriler

Bazı diğer Filistinliler Dahlan'ı eleştirdiler. Derin ve kişisel bir rekabet geliştirdiği Cibril Rajoub, 2003 yılında herkesin Dahlan'ın İsrail'in bir ajanı olduğunu bildiğini iddia etti.⁵¹⁵² Ayrıca Arafat'ın uzun süreli finansal danışmanı Mohammad Rashid ile olan iyi ilişkisi ve Dahlan'ın Londra da bulunan işletmesi nedeniyle eleştirildi.⁵³ Dahlan'ın yolsuzluk yoluyla kendini zenginleştirdiği iddia ediliyor; kişisel servetinin 120 milyon doların üzerinde olduğu tahmin ediliyor.⁵⁴

Diğerleri, siyasi rakiplerini caydırmak ve çok sayıda silahlı milisleri dengelemek amacıyla 2003 ve 2004'te Gazze Şeridi'nde Amerikan servisleri tarafından eğitilen ve donatılan özel bir orduya sahip olduğunu ve İsrail'in Dahlan'a baskı yaparak, kuvvetleriyle Hamas arasında bir çatışma çıkarmaya zorlandığını belirtiyorlar.⁵⁵

Dahlan ayrıca, özellikle rakibi, güvenlik güçleri komutanı Ghazi al-Jabali ile karşılıklı düşmanlık duygularına sahip olduğu Gazze karmaşasındaki rolü konusunda eleştirilerle karşılaştı. 2003 yılında Önleyici Güvenlik Gücü silahlı askerleri, başını ofis tuvaletine sıkıştırılacak şekilde Jabali'nin Genel Güvenlik Teşkilatı'nın ofislerine baskın düzenledi.⁵⁶

Dahlan, PA Sivil İşleri Bakanı Hüseyin Şeyh'e, Eylül 2012'de bölümünün bir kadın çalışanıyla seks skandalının olduğunu iddia ettiği bir karalama kampanyası başlatmakla suçlandı.⁵⁷

Ünlü alıntılar

• "sniper ile veya snipersız", Hamas'ın beni vurmasına ve öldürmesine izin verin , kitlelere yakın olmak istiyorum!" ⁵⁸

Ayrıca bakınız

• El Fetih Merkez Komitesi
• Filistin Yasama Konseyi

Kaynakça

Kaynakça

• Dahlan, Mohammad: Avrupa Akdeniz ve Avrupa-Arap İşbirliği Araştırma Enstitüsü
• Profil: Mohammad Dahlan. {{|url=https://web.archive.org/web/20070221024555/http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/middle_east/2068270.stm |tarih=21 Şubat 2007 }} BBC News / Orta Doğu {{|url=https://web.archive.org/web/20070221024555/http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/middle_east/2068270.stm |tarih=21 Şubat 2007 }}
• 1  
• EI: Mohammad Dahlan kim?
• EI: Filistin'de iç savaş mı?

Dış bağlantılar

• http://www.dahlan.ps

Orijinal kaynak: muhammed dahlan. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. ↩
2. ↩
3. ↩
4. ↩
5. ↩
6. ↩
7. ↩
8. ↩
9. ↩
10. ↩
11. ↩
12. ↩
13. ↩
14. ↩
15. ↩
16. ↩

17. Haaretz {{|url=https://web.archive.org/web/20050316181811/http://www.haaretz.com/hasen/pages/ShArt.jhtml?itemNo=316409 |tarih=16 Mart 2005 }} Arafat trying to undermine Dahlan's security powers By Arnon Regular 10 July 2003 ↩

18. ↩
19. ↩
20. ↩
21. ↩
22. ↩
23. ↩
24. ↩

25. "Hamas and Fatah clash as tensions escalate" {{|url=https://web.archive.org/web/20181122152047/https://www.nytimes.com/2006/12/15/world/africa/15iht-mideast.3917143.html |tarih=22 Kasım 2018 }}, New York Times, 15 December 2006. ↩

26. Haaretz {{|url=https://web.archive.org/web/20100217063619/http://www.haaretz.com/hasen/spages/811641.html |tarih=17 Şubat 2010 }} "Dahlan to Haaretz: We proved to Hamas that Gaza is not theirs." By Avi Issacharoff, 10 January 2007 ↩

27. ↩

28. "Hamas slams Abbas' decision to appoint Dahlan as security chief" {{|url=https://web.archive.org/web/20090705091152/http://www.haaretz.com/hasen/spages/839486.html |tarih=5 Temmuz 2009 }}, Haaretz, 3/19/07. ↩

29. ↩

30. "The Gaza Bombshell" {{|url=https://web.archive.org/web/20140118083319/http://www.vanityfair.com/politics/features/2008/04/gaza200804 |tarih=18 Ocak 2014 }}, by David Rose, April 2008, Vanity Fair ↩

31. ↩
32. ↩
33. ↩
34. ↩
35. ↩
36. ↩
37. ↩
38. ↩
39. ↩
40. ↩
41. ↩
42. ↩
43. ↩
44. ↩
45. ↩
46. ↩
47. ↩
48. ↩
49. ↩
50. ↩

51. New York Times {{|url=https://web.archive.org/web/20200831190504/https://www.nytimes.com/2003/04/29/world/once-neighbors-now-rival-palestinian-leaders.html |tarih=31 Ağustos 2020 }} Once Neighbors, Now Rival Palestinian Leaders By James Bennet 29 April 2003 ↩

52. Jpost Where in the world is Fatah's strongman Dahlan? By Khaled Abu Toameh 13 June 2007 ↩

53. ↩

54. Jerusalem Centre for Public Affairs Can the Palestinian Authority's Fatah Forces Retake Gaza? Obstacles and Opportunities by Dan Diker and Khaled Abu Toameh ↩

55. ↩
56. ↩

57. "Sex scandal hits PA on eve of statehood bid" in The Jerusalem Post, September 27, 2012 ↩

58. ↩

Kategoriler